Analiza osobników Avicularia avicularia z kolekcji Linneusza

Analiza osobników Avicularia avicularia z kolekcji Linneusza

Ray Gabriel, Richard C. Gallon & Andrew M. Smith

Wiele ludzi jest świadomych tego, że rodzaj Avicularia to taksonomiczny bałagan. Gatunkiem typowym rodzaju jest Avicularia avicularia (Linnaeus, 1758). To gatunek, który został wyróżniony i jako pierwszy ptasznik opisany naukowo. Pająki nazwane Avicularia avicularia były powszechnie dostępne w hobby od dziesięcioleci, ale te najwyraźniej nigdy nie zostały porównane z osobnikami Linneusza. To stanowi ważne pytanie: czy pająk obecnie uważany za Avicularia avicularia jest naprawdę tym samym gatunkiem, który opisał Linneusz?

Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy zobaczyć oryginalne osobniki Linneusza. Jako, że w 2007 roku była trzechsetna rocznica urodzin Linneusza, wydało się to odpowiednim pretekstem. Czy okazy, które mają 250 lat, nadal istnieją? Rozmowa telefoniczna między Richardem Gallonem, a Andew M. Smithem z 12-go czerwca 2005 roku znacznie podniosła szanse na to, że mogą być one obecne w kolekcji Stowarzyszenia Linneusza (Linnaean Society) w Londynie.

Richard podążając tym tropem podjął kontakt z Giną Douglas ze Stowarzyszenia Linneusza. W szybkiej odpowiedzi Giny zawarte były następujące informacje:

Aranea avicularia jest opisana na stronie 622 „Systema Naturae” Linneusza, wydania z roku 1758.
W deskrypcji napisano:
26. A.thorace orbiculato convexo centre transverse excavato. Amoen. acad. 1 p.323.
Źródła:
Marcg. bras. 248
Laet. amer. t.570
Worm. mus. t.244
Clus. posth. 47
Olear. mus. t.17. f.3
Merian. Sur. t.18
Habitat in America, insidiatur Aviculis, Insectis.
Morsu diro Serpentino minatur.

Nieco krótki opis Linneusza nie jest szczególnie użyteczny w identyfikacji gatunku; wiele ptaszników Nowego Świata posiada karapaks z poprzecznym fovea oraz wiele żywi się ptakami i owadami! Może wykaz publikacji jaki wymienił Linneusz dostarczy dodatkowych informacji?

Richard skontaktował się także z Mike’m Fittonem (Kustosz Stowarzyszenia Linneusza) z prośbą czy byłaby możliwość zobaczyć i sfotografować holotyp Avicularia avicularia. Mike był szczęśliwy, dając nam dostęp do tego historycznie ważnego materiału, lecz warunkiem była praca pod nadzorem Jana Beccaloni z Muzeum Historii Naturalnej (Natural History Museum).

Spotkanie wszystkich stron było zaplanowane na 25 stycznia 2006 r. w Muzeum Historii Naturalnej. Mike miał przynieść osobniki Linneusza do muzeum dając Richardowi i Ray’owi i Andrew rzadką i niepowtarzalną okazję zbadania i sfotografowania tych dawnych/starych pająków.

Przed spotkaniem Gabriel i Gallon żartowali, że Avicularia avicularia Linneusza będzie czymś nieoczekiwanym, może Tapinauchenius lub Psalmopoeus.

 

Nocowaliśmy u Andrew, a z samego rana udaliśmy się do Muzeum Historii Naturalnej z ładunkiem ciężkich mikroskopów, sprzętem oświetleniowym, dokumentami oraz materiałem porównawczym. Dotarliśmy do muzeum i po uzyskaniu naszych przepustek spotkaliśmy Jana, który zaprowadził nas na górę, do swojego biura, gdzie Mike już na nas czekał.

Jan przedstawił nam Mike’a, który to miał obok siebie na stole małe, białe pudełko. Po podpisaniu odpowiednich formularzy i krótkiej rozmowie Mike ostrożnie zdjął wieczko pudełka ukazując nam dwa wysuszone, przypięte szpilkami ptaszniki: nr. 25 i nr. 26.

Nasze pierwsze wrażenie: osobniki nie przypominały szczególnie Avicularia, mimo że ustalono, iż bardziej fragmentowana samica (25) była zdecydowanie typu nadrzewnego, ze względu na szerokie scopulae śródstopia (metatarsal scopulae). Mniejszy osobnik – dorosły samiec (26) – był wygięty na szpilce, ale mogliśmy zobaczyć, że wygląda na bardziej naziemny gatunek. To było oczywiste od samego początku, że mamy do czynienia z dwoma różnymi gatunkami.

A. Smith omówił historię kolekcji Linneusza z Mike’m, natomiast Ray i Richard kontynuowali analizę i fotografowanie pająków. Richard był przekonany, że większy osobnik (25) jest mu znany, lecz nie mógł go przypisać do żadnego gatunku z Aviculariinae, mimo oczywistego nadrzewnego trybu życia.

Mike pozwolił nam wyciągnąć osobniki z pudełka tak, że mogliśmy zbadać wentralne części pająków. Większy osobnik (25) miał dużą kropelkę kleju zajmującą większość mostka, która bez wątpienia utrzymywała wiele jego odnóży na miejscu. Richard przeniósł tego pająka na swój stolik, aby podjąć bardziej szczegółowe badanie i rozpocząć rysowanie go. W lepszym świetle Gallon dostrzegł, że jedno z przypiętych odnóży miało pojedyncze czarne znakowanie na górnej części stopy i pięty, a także rudawe włoski na spodniej stronie. Richard rozpoznał, że to cechy Stromatopelma celceatum (Fabricius, 1793); Ray potwierdził identyfikację gatunku w oparciu o następujące cechy:

• Brak kolców na odnóżach.
• Płaski profil karapaksu.
• Szerokie scopulae („poduszki” – gęste kępki włosków na spodniej stronie odnóży) na pięcie I i II pary odnóży.
• Dolna boczna powierzchnia chelicer jest gładka.
• Scopula („poduszka” – gęsta kępka włosków) jest podzielona na stopie IV odnóża.
• Pojedyncze ciemne markowanie na górnej części stóp i pięt (Zdjęcie 2).
• Szczecinki specyficzne dla obszaru w kształcie tarczy na części ciemnej plamy śródstopia.
• Wentralna powierzchnia golenia I pary jest ciemnobrązowa, kontrastuje z ciemniejszą wentralną powierzchnią uda.
• Obszerny wzgórek, na którym osadzone są oczy.

Badanie mikroskopowe mniejszego męskiego osobnika (26) wykonane przez Ray’a potwierdziło identyfikację go jako Harpactira atra (Latreille, 1832), na podstawie następujących cech:

• Występują „pierzaste” włoski na obu bokach chelicerae. (Zdjęcie 5).
• Spodnia część haka goleniowego, na I parze odnóży krocznych, składa się na hak oraz pojedynczy duży kolec.
• Obecne kolce na odnóżach.
• Pogrubiony femur III pary odnóży.
• Embolus (przejściowy organ bulbusa, gdzie uchodzi nasienie) ma walcowaty kształt w przekroju poprzecznym.
• Szeroki clypeus (tarczowaty front głowotułowia).
• Pięta (metatarsus) I pary jest wygięta w kszatałt łuku (patrząc od boku), bez wyraźnego powiększonego bulbusa.
• Jednolicie czarne ubarwienie.

Biorąc pod uwagę stan i wartość historyczną tych pająków, nasze manipulacje i badania ograniczyliśmy do minimum. Wykonanie szczegółowej analizy bulbusa samca (26) byłoby niemożliwe bez spowodowania nieodwracalnych szkód na osobniku. Jednak ogólny wygląd, wielkość i proporcje odnóży tego okazu były zgodne z Harpactira atra.

Zaskoczeniem było odkrycie, iż dwa osobniki Linneusza Aranea avicularia były afrykańskiego pochodzenia. Mimo, że żaden okaz nie posiadał informacji odnośnie lokalizacji, reprezentują gatunki, które w XVIII wieku mogli napotkać europejscy podróżnicy: Harpactira atra w Cape Town, a Stromatopelma calceatum w Akra.

 

Biorąc po uwagę oryginalną deskrypcję Linneusza Aranea avicularia, która głosi, że gatunek pochodzi z obu Ameryk, żaden z afrykańskich gatunków w jego kolekcji nie mógł być materiałem typowym. Aby zrozumieć, czym jest Aranea avicularia Linneusza, powinniśmy prześledzić historyczne źródła, o których autor wspomina w opisie z „Systema Naturae”.

Richard podjął się prześledzenia bibliografii. Z pomocą Internetu (zwłaszcza stronie o nazwie Animalbase) Richard wyśledził dwa dokumenty wymienione w „Systema Naturae”.

Pierwsza pozycja z bibliografii Linneusza odnosi się do jego wcześniejszej publikacji 1749 roku. W tej pracy dodatkowo są podane dwa źródła, o których nie było mowy w „Systema Naturae”:

Seb. thes. I . p. 109. t .69. f. 12.
Seb. thes. I . p. 110. t .69. f. 3.

Odnoszą się one do: Locupletissimi rerum naturalium thesauri accurata
descriptio et iconibus artificiosissimis expressio per universam physices historiam Albertusa Seba’y, opubliwanej w 1734 r. (Ryciny 7-8).

Jednak Richard wciąż nie mógł znaleźć dwóch źródeł z „Systema Naturae”, więc zdesperowany skontaktował się z Giną Douglas, która potwierdziła, że obie publikacje znajdują się w bibliotece Stowarzyszenia Linneusza. Oczywiście zostaliśmy zaproszeni do obejrzenia ich.

22-go lutego 2007 r. Richard i Ray odwiedzili Stowarzyszenie Linneusza, gdzie spotkali Ginę i innych bibliotekarzy. Po wypełnieniu odpowiednich formularzy, Gina poszła na zaplecze. Powróciła po kilku minutach z dużymi, bardzo starymi książkami. Były starannie otwarte na odpowiednich stronach. Ku naszemu zaskoczeniu obie książki przedstawiały tę samą ilustrację, którą widzieliśmy już w innych źródłach (Ryciny 2 i 4).

Teraz mieliśmy zbadane wszystkie publikacje dotyczące Aranea avicularia Linneusza oraz jego osobników. Czym zatem dokładnie jest Avicularia avicularia? Na razie odpowiedź na to pytanie musi pozostać fascynującą tajemnicą, którą może uda się rozwikłać za jakiś czas.

Podziękowania
Chcielibyśmy podziękować następującym osobom za pomoc w tworzeniu artykułu: Gina Douglas, Mike Fitton oraz panie ze Stowarzyszenia Linneusza (dzięki za herbatę, herbatniki i ciasta domowej roboty), Jan Beccaloni (Natural History Museum), Darren Mann, James Hogan i Zoe Simmons (Hope Entomological Collections, Oxford), Fransisco Welter-Schultes (Animalbase).

Dokumentacja

• Clusius, C. 1611. Curae posteriores, seu plurimarum non ant2; cognitarum, aut descriptarum stirpium, peregrinorumque aliquot animalium novae descriptiones: Quibus omnia ipsius opera, aliaque ab eo versa augentur, aut illustrantur. Leiden.
• Laet, J. de 1633. Novus Orbis seu descriptionis Indiae Occidentalis Libri XVIII authore Joanne de Laet Antverp. Novis talulis geographicis et variis animantium, Plantarum Fructuumque iconibus illustrata. Antwerp.
• Linnaeus, C. 1749. Amoenitates academicæ seu dissertationes variæ physicæ, medicæ, botanicæ antehac seorsim editæ nunc collectæ et auctæ cum tabulis æneis. Kiesewetter, Holmiae.
• Linnaeus, C. 1758. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus differentiis, synonymis, locis. Editio decima, reformata. Holmiae.
• Merian, M. S. 1705. Metamorphosis insectorum surinamensium. Amsterdam.
• Olearius, J. 1666. Gottorffische kunst-kammer.
• Piso, W. & Marcgrave, G. 1648. Historia naturalis Brasiliae, including De medicina Brasiliensis and Historiae rerum naturalium Brasiliae. Elzevier, Leiden.
• Seba, A. 1734. Locupletissimi rerum naturalium thesauri accurata descriptio, et iconibus artificiosissimis expressio, per universam physices historiam. Opus, cui, in hoc rerum genere, nullum par exstitit. Ex toto terrarum orbe collegit, digessit, et depingendum curavit. 1: 1-178. Amsterdam.
• Worm, O. 1655. Museum Wormianum. Seu historia rerum rariorum, tam naturalium, quam artificialium, tam domesticarum, quam exoticarum, quae Hafniae Danorum in aedibus authoris servantur… Elzevier, Leiden.

Article has been written with permission from The British Tarantula Society.
All photos are copyrighted to The British Tarantula Society.

Tekst pochodzi z arachnea.org. Więcej informacji w stopce.

Liczba wyświetleń: 5