Cyriocosmus elegans – ptasznik

Cyriocosmus elegans
(Simon, 1889)

Dorosła samica 2,5 cm DC.

Spis treści

Nazewnictwo

Nazwa łacińska: Cyriocosmus elegans
Nazwa angielska: Trinidad Fifteen Spot Brown Tarantula

Wygląd

Jeden z najmniejszych opisanych przedstawicieli ptaszników na świecie. Maksymalne osiągalne wielkości dla samicy to 2-2.5 cm DC, a dla dorosłego samca około 1.5 cm DC. Wielkość maluchów po linieniu z nimf wynosi zaledwie około 5 mm z rozstawem odnóży.
U młodych osobników nie widać jeszcze specyficznych cech ubarwienia: odwłok i odnóża są ciemnoszare, a karapaks jasnopomarańczowy. Podrostki są już ubarwione na kolorowo i widać u nich charakterystyczny czarny trójkąt na karapaksie (od fovea do chelicer); odnóża są koloru beżowego (poza czarnymi femora) – nie mają jeszcze srebrnych pasów, a na odwłoku widać charakterystyczne „lusterko” w kształcie serca. Dorosłe osobniki mają intensywnie pomarańczowy karapaks z czarnym „trójkątem”; chelicera oraz dwa pierwsze człony odnóży również są czarne. Na odnóżach, od patella do tarsus włącznie, widnieją srebrzyste pasy. Odwłok jest czarny z jasnoróżowym lusterkiem w kształcie serca oraz z czterema parami przecinających go po bokach kremowych pasków, kądziołki przędne jasnopomarańczowe. Wentralna część odwłoka jest jednolicie jasnopomarańczowa, bez ornamentów.

Długość życia

Jak u wszystkich przedstawicieli rodzaju Cyriocosmus jest stosunkowo krótka. Samice dożywają do 7-8 lat przy dobrych warunkach, a samce giną zazwyczaj po kilku miesiącach od ostatniej wylinki.

Występowanie i biotop

Wenezuela – stan Carabobo: Otama Island, Brazylia, Boliwia oraz Trynidad i Tobago: Speyside.
W naturze zamieszkują lasy tropikalne lub ich pogranicza, gdzie adaptują szczeliny przy korzeniach drzew, spróchniałe gałęzie lub już istniejące naturalne jamy i wgłębienia. Na obszarze ich występowania temperatura w ciągu roku wynosi średnio 24-27°C, a roczna uśredniona suma opadów to ok. 3000 mm. Na terenie występowania C. elegans występują dwie pory roku: deszczowa i sucha. Pora deszczowa trwa przeważnie od maja do listopada, natomiast sucha od grudnia do kwietnia. W porze deszczowej wilgotność powietrza jest duża i wynosi średnio 80-85%, a w czasie pory suchej około 65-70%.

Informacje, uwagi, cechy szczególne

Cyriocosmus elegans występował w przeszłości pod wieloma nazwami rodzajowymi i gatunkowymi, takimi jak:
Hapalopus elegans Simon, 1889m: 210 (Df)
Erythropoicila plana Fischel, 1927: 72, f. 13-15 (Dm)
Cyriocosmus semifasciatus Mello-Leitão, 1939e: 46 (Dm).
Pseudhomoeomma fasciatum Mello-Leitão, 1930b: 57, f. 5-7 (Dmf).
Chaetorrhombus semifasciatus Bücherl, Timotheo & Lucas, 1971: 126, f. 42-43 (Tf from Cyriocosmus, rejected).
Nie tak dawno (do 2009 r.) gatunek „miał” dwie formy barwne: pierwszą był oczywiście obecny C. elegans jakiego widzimy na zdjęciach, a drugą był C. venezuelensis tzw. „wenezuelska” forma barwna. Gatunek wyczesuje z odwłoka włoski parzące typu III.

Terrarium

Młode pająki oraz podrostki z racji niewielkich rozmiarów można trzymać w kliszówkach/pojemnikach/niewielkich terrariach. Dla dorosłych osobników będzie odpowiednie terrarium o wymiarach 10/10/10 lub 15/15/15 cm z ok. 5-centymetrową warstwą np. włókna kokosowego.

Temperatura i wilgotność

Temperatura 26-28°C z niewielkimi spadkami w nocy. Wilgotność na poziomie 70-80%.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się czego używać do ogrzewania i oświetlania w terrarium – przeczytaj ten artykuł: Ogrzewanie i Oświetlenie.

Żywienie

Młode pająki najlepiej karmić wylęgiem karaczanów (świetnie w tej roli sprawdza się wylęg Panchlora nivea, który ma wymiary ok 1-3 mm), mącznika oraz świerszczy.
Cyriocosmus spp. również nie mają problemów z jedzeniem martwego pokarmu. Karmówkę należy dopasować do wielkości osobnika.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się czym karmić ptasznika przeczytaj artykuł: Żywienie
Ważne! Przypominamy, że jest to bardzo mały ptasznik, przez co pokarm powinien być odpowiednio mały.

Dymorfizm płciowy

Dymorfizm widoczny już u podrośniętych osobników i możliwy do rozpoznania po budowie płytki płciowej. Problemem może być niewielki rozmiar ptasznika. Warto posiłkować się lupą, mikroskopem itp.
Należy również wspomnieć, że u młodych osobników budowa płytki płciowej samca i samicy jest bardzo podobna. Nawet przy rozpoznawaniu płci dorosłych osobników tylko po budowie płytki płciowej zdarza się wiele błędów.
Problemem może być niewielki rozmiar ptasznika. Wartą posiłkować się lupą, mikroskopem itp.

Różnice w budowie płytki płciowej C. elegans.

Rozmnażanie

Samice osiągają dorosłość przy 1,1-1,2 cm DC. W zależności od zachowania samicy – samca można zostawić z nią z jednym terrarium lub wyjąć po nieudanej próbie. Z własnego doświadczenia wiem, że samice bywają agresywne wobec samców i bardzo łatwo o konsumpcję partnera. Sam akt kopulacji może trwać nawet dwie, trzy godziny. Po udanej kopulacji polecam wyciągnąć samca od samicy. Kopulację można powtarzać w celu zwiększenia szansy na kokon. Kokon tworzony jest przez samicę po ok. 4 tygodniach od kopulacji, natomiast po około miesiącu w kokonie powinny być już nimfy. Liczba jaj w kokonie to zazwyczaj 40-100 sztuk.

Ocena

(zobacz skalę ocen)

jad: 1
szybkość: 1
temperament: 1
łatwość hodowli: 2
podatność na błędy hodowców: 2
ocena ogólna: 7
Polecany dla początkujących terrarystów. Problemem mogą być jedynie ich niewielkie rozmiary.

Źródła:

Fukushima, C.S., R. Bertani & P.I. da Silva, Jr. 2005. Revision od Cyriocosmus Simon, 1903, with notes on the genus Hapalopus Ausserer, 1875 (Araneae: Theraposidae); Zootaxa 846: 1-31;
Kaderka, R. 2007. Cyriocosmus perezmilesi sp. n. from Bolivia (Araneae: Theraphosidae: Theraphosinae). Revta Ibérica Aracnol. 14: 63-68 [p. 64, f. 1-8].
Kaderka, R. 2010. Cyriocosmus venezuelensis sp. n. from Venezuela (Araneae: Theraphosidae: Theraphosinae). Revista Ibérica Aracnología 18: 87-96
http://www.arachnoboards.com/ab/
www.theraphosidae.cz/
doświadczenia własne