Czy homoseksualność występuje u pająków?

Czy homoseksualność występuję u pająków?
Wes Flower

Grudzień 2012, BTS 28 (1)

W latach kiedy zajmowano się zachowaniem pająków, szczególnie ich zachowaniami społecznymi, zanotowano kilka bardzo fascynujących zachowań. Zachowaniem, które to krótkie streszczenie chce ukazać, jest homoseksualność występująca wśród ptaszników. Skupimy się na Psalmopoeus cambridgei z podrodziny Aviculariinae oraz Grammostola porteri z podrodziny Theraphosinae. Przeprowadzono krótkie dochodzenie, które wykazało, że wcześniej takie zachowania zarejestrowano kilka razy m.in wśród Holothele incei. Dzięki obserwacjom homoseksualności/biseksualności wśród pająków zachowanie to doczekało się wyjaśnień. Homoseksualność jest zjawiskiem, o którym rzadko słychać w królestwie zwierząt, była obserwowana wśród zwierząt o wyższym poziomie rozwoju jak delfiny (Delphinidae) i wśród szympansów (Pan paniscus) (Bagemihl, 2009). Wśród bezkręgowców również zanotowano przypadki homoseksualnych zachowań np. wśród mączników (Tribolium castaneum)(Levan et al., 2008) i wśród ochotkowatych (Chironomus plumosus) (McLachlan, 2011).

Metodologia:

Pozyskane zostały dwa osobniki wyżej wymienionego gatunku: Psalmopoeus cambridgei oraz trzy Grammostola porteri. Parka P. cambridgei została uzyskana z wiedzą, że jest to prawdziwa para – dorosły samiec i mała, dorosła samica. Samica była wcześniej trzymana w dużym pojemniku (46x30x30 cm), ze sporą ilością miejsc do zbudowania kryjówki. Po kilku dniach, kiedy samica się zaaklimatyzowała, wytworzyła trochę pajęczyny i została nakarmiona, wpuszczono do niej samca.
G. porteri były trzymane w warunkach laboratoryjnych i na krótko zapoznane ze sobą jedynie dla obserwacji. Zbadano interakcję występujące między samicą, a samcem.

Obserwacje:

Wykonując wiele prób, udało się zaobserwować następujące zachowania u dwóch osobników:

Etogram: Psalmopeus cambridgei

Samiec zbliża się do gniazda samicy, kiedy ona znajduje się na wertykalnej części kory.
Samiec zaczyna „stukać” odnóżami i nogogłaszczkami przy gnieździe samicy.
Samica zaczyna „odstukiwać” oraz zbliżać się do samca, wychodząc ze swojego bezpiecznego ukrycia.
Zaloty trwają przez następne 5 minut.
Samica pokazuje zainteresowanie przez stukanie, nie zaobserwowano agresji.
Samiec i samica rozpoczynają kopulację, samiec podnosi samicę do góry swoimi odnóżami I.
Samiec dotyka okolice płytki płciowej samicy za pomocą swojego prawego bulbusa.
Samiec powoli opuszcza samicę, lekko ją trąca swoimi odnóżami II w jej odnóża II i III.
Samiec ucieka od gniazda samicy.
Samica wraca do swojej kryjówki.

Dokonano o wiele więcej obserwacji, lecz nie zostały one zanotowane. 8 tygodni po pierwszym spotkaniu z samcem, samica zrobiła dużo pajęczyny, więc oczekiwano na kokon. Jednak samica wyliniała i okazała się dorosłym samcem.

Obserwację Grammostola porteri w warunkach laboratoryjnych:

Etogram: Grammostola porteri (samiec-samiec)

Samiec (a) i samiec (b) zapoznali się ze sobą.
Samiec (a) zbliża się do samca (b).
Samiec (b) reaguje agresywnie przez podnoszenie się i ukazanie pazurów jadowych.
Samiec (a) zbliża się jeszcze bardziej, uderza samca (b) ze swoimi odnóżami II i podnosi go jakby to była samica, nie zaobserwowano próby penetracji embolusem (ujściem przewodu ejakulacyjnego w bulbusie).
Samiec (a) znów uderza samca (b) swoimi odnóżami II, oba pająki rozdzielają się.
Oba samce odchodzą w innym kierunku.

Etogram: Grammostola porteri (samiec – samica)

Samiec i samica zapoznają się na przeciwległych końcach pojemnika samicy.
Samiec zbliża się do samicy.
Samica reaguje agresywnie na zaloty samca.
Samica podnosi końcówki odnóży I i II w powietrzu, samiec zaczyna podnosić samice swoimi hakami goleniowymi.
Samiec stuka w samice swoimi odnóżami II.
Samiec umieszcza swój lewy embolus w płytce płciowej samicy.
Samiec znów zaczyna drgać do samicy, używając swoich odnóży II.
Samiec i samica uwalniają się od siebie, samiec ucieka.

Wyniki:

Zaobserwowano homoseksualne zachowania samca, w stosunku do samca, w czasie zalotów u wszystkich pająków biorących udział w badaniach. Para Psalmopoeus cambridgei pokazała bardzo wyraźne znaki zachowań homoseksualnych u obu pająków łącznie z próbą umieszczenia embolusa.
Para Grammostola porteri (samiec – samiec) została zapoznana ze sobą w laboratorium, w warunkach z dużą przestrzenią do ucieczki dla każdego, ale mimo to takie próby nie zostały zaobserwowane.
Zalecali się do siebie, jakby jeden był samcem, a drugi samicą. Samiec (b) zachowywał się jak samica przez pokazywanie oznak agresji kiedy samiec (a) zbliżył się do niego. Samiec (a) „połączył się” z samcem (b), używając swoich haków goleniowych podnosił odnóża samca, w czasie stukania swoimi odnóżami II, tak jak samicę w czasie kopulacji lub zalotów. Obserwacje zachowań między dwoma samcami oraz między samicą i samcem wykazały, że zachowania są bardzo podobne. Jeden samiec zachowywał się jak to zwykle zachowują się samice, a drugi tak jak samiec próbujący kopulować z samicą. Nie zarejestrowano udanych włożeń embolusa. Włożenie embolusa zostało, za to zaobserwowane u Psalmopoeus cambridgei.

Dyskusja:

Homoseksualność została zanotowana wśród wielu przedstawicieli królestwa zwierząt. Głównie wśród delfinów (Delphinidae) oraz szympansów (Pan sp.). Jedno z pierwszych, zanotowanych zachowań homoseksualnych wśród zwierząt w niewoli, zauważono w Central Park National Zoo u parki pingwinów maskowych (Pygoscelis antarcticus). Ta parka składająca się z dwóch samców wzięła pod opiekę dwa porzucone jaja i doczekała się potomstwa (Landon, brak danych). Wtedy zasugerowano, że homoseksualność może być częstym zjawiskiem w królestwie zwierząt, szczególnie w niewoli (Driscoll, 2008).

Podobnie do ludzi i bonobo (Pan paniscus), delfiny (Delphinidae) często uprawiają seks dla przyjemności i utrzymywania dobrych stosunków w stadzie. Ten fakt został zaniedbany przez teorię selekcji płciowej Darwina, która stwierdzała, że kopulacja ma ściśle na celu przekazanie nasienia, zamiast utrzymanie stosunków wśród zwierząt (Roughgarden, 2004). Wśród czarnych łabędzi (Cygnus stratus) para samców czasami tworzy potrójny związek z samicą w celu zdobycia jaj, podkradając je z gniazda niemal natychmiast po ich złożeniu (Bagemihl, 2009). Wśród stawonogów homoseksualność została zanotowana w trakcie badań nad karaczanami z gatunku Petasodes dominicana (Matthiesem, 1990).

Zasugerowano, że szczegółowe sprawdzenie dokładnych przypadków, wśród kilku gatunków zwierząt, może ukazać przydatność osobników homoseksualnych, głównie samców. Badania nad dobieraniem się homoseksualnych par węży pończoszników (Thamnophis sp.) zasugerowały, że takie homoseksualne zachowania mogą ponosić za sobą korzyści dla słabszych samców (Mason i Crews, 1985). Innymi słowy homoseksualne dobieranie się w pary mogło ewoluować jako alternatywna taktyka korzystna w strategii stabilnej ewolucyjnie (ESS) (Parker 1984). Jakkolwiek, mimo interesującego pomysłu, powstało wiele pytań wobec tego czy ESS występuje w naturze (West-Eberhard, 2003). Konieczne do rozważenia było, czy takie zachowania nie miały źródła w słabej kondycji populacji, spowodowanej małą ilością fenotypów i niekorzystnym środowiskiem. W tym kontekście, środowiskowy stres w czasie rozwoju mógł spowodować występowanie samców, które nie mogły bezpośrednio rywalizować z silniejszymi samcami, tym samym tracąc przydatność dla populacji (McLachlan, 2011). Wśród bezkręgowców, u owadów, które poświęcają w czasie godów uwagę wielu osobnikom, wybór partnera częściej kończy się na samcu niż na samicy (Bailey&Vuk, 2009). Jest to niezwykłe zjawisko, jako że ortodoksyjny dogmat, że samice powinny być jedynymi partnerami, przeczy zachowaniom homoseksualnym, na które posiadamy wiele dowodów (Krebs & Davis, 1981). McLachlan w 2011 roku zauważył, że wśród muchówek z rodziny ochotkowatych, konkretniej Chironomus plumosus, w czasie okresu godowego i prób łączenia się w pary, zachowania homoseksualne występują w postaci zarówno samiec-samiec, jak i samica-samica. Dostępne dowody sugerują to, że zaobserwowane homoseksualne pary były wynikiem błędu w czasie godów. (McLachlan, 2011).

Wniosek:

Jak można zauważyć w dyskusji, homoseksualne zachowania w królestwie zwierząt są częste, ale zwykle są wynikiem błędu albo służą polepszeniu się stosunków w stadzie, lub po prostu są spowodowane brakiem osobników płci przeciwnej. Teraz, pytaniem jest dlaczego zachowania homoseksualne wystąpiły u ptaszników? Przeprowadzone śledztwo musi zostać rozwiązane. Wyniki pokazują, że oba gatunki, użyte w czasie badań preferowały tworzenie par samiec-samiec, kiedy w pobliżu nie było obecności samicy. Badania nie wykazały czy pary samiec-samiec są ogólnie preferowane, czy są błędami albo tylko zachowaniem społecznym.

Article has been written with permission from The British Tarantula Society.
All photos are copyrighted to The British Tarantula Society.

Tłumaczenie: Misiek

Tekst pochodzi z arachnea.org. Więcej informacji w stopce.

Liczba wyświetleń: 3