Iridopelma hirsutum – ptasznik

Iridopelma hirsutum
(Pocock, 1901)

Spis treści

Nazewnictwo

Nazwa łacińska: Iridopelma hirsutum
Nazwa angielska: Amazon Ribbed Treespider

Wygląd

Dorosłe samice tego gatunku – czyli takie, które wydają na świat młode – mierzą nieco ponad 4 cm długości ciała. Starsze samice dorastają nawet do ponad 5 cm długości ciała przy rozstawie odnóży ok. 12 cm. Samce są drobniejsze, z chudymi, długimi odnóżami, które sprawiają wrażenie silniej owłosionych niż odnóża samicy. Samo ubarwienie dorosłych osobników obu płci jest bardzo zbliżone.
Kolorystyka Iridopelma hirsutum jest zmienna w zależności od wielkości osobnika. Młode posiadają ciemny pas przechodzący przez środek odwłoku. Po obu stronach od owej ciemnej linii zauważyć można rudawe pasy. Jeszcze dalej od środka odwłoku zaczyna się kremowy kolor, który przy granicy z rudawymi pasami jest regularny, natomiast po bokach „wcinają” się w niego 3-4 czarne pasy, prostopadłe do osi odwłoku. Można zauważyć dłuższe, kremowe włoski wyrastające najgęściej z rudawego ornamentu. Karapaks jak i odnóża są początkowo ciemnej barwy, z lekkim, zielonkawym połyskiem. Między ostatnimi segmentami odnóży odznaczają się jaśniejsze obręcze, które występują też u dorosłych osobników.
Im ptasznik jest starszy, tym jego kolorystyka jest mniej wyrazista. Podłużne ornamenty zdobiące odwłok młodych pozostają u dorosłych – poza centralną, czarną kreską, która zanika na rzecz rudego pasa. Jednak gęste, kremowe włoski porastające odwłok przysłaniają te zdobienia, przez co ptasznik wydaje się być ubarwiony w jednolitej tonacji beżowo-kremowej. Dorosłe osobniki posiadają na jednym z segmentów odnóży (Patella) podwójne, jasne kreski biegnące wzdłuż segmentu. Ponadto na łączeniach poszczególnych segmentów odnóży ptasznik ten posiada wyraźnie jaśniejsze „obrączki”. Karapaks dorosłych osobników jest jednolicie kremowej barwy, czasem z ciemnymi żłobkami rozchodzącymi się promieniście ze środka karapaksu.

Długość życia

Gatunek ten występuje w hodowlach stosunkowo krótko, przez co nie można stwierdzić ile Iridopelma hirsutum potrafi dożyć lat. Z racji bliskiego pokrewieństwa z rodzajem Avicularia, można przypuszczać, iż samice z rodzaju Iridopelma żyją analogicznie długo jak samice Avicularii, czyli około 6-10 lat. Samce po ostatniej wylince potrafią dożyć ponad 10 miesięcy.

Występowanie i biotop

Rejon, gdzie najczęściej spotykano w naturze Iridopelma hirsutum to zachodnia Brazylia, głównie pas wybrzeża. Obszar występowania tego gatunku rozciąga się od stanu Bahia, aż na północ od Recife w stanie Pernambuco. Ptaszniki żyją raczej w nizinnych lasach deszczowych nad Atlantykiem, gdzie wysokość nad poziomem morza nie przekracza 200 metrów. Iridopelma hirsutum zwykle zamieszkuje szczeliny między pniami drzew lub wolne przestrzenie pod korą. Oprzęd z pajęczyny buduje raczej w niższych partiach lasu, jednak nie bezpośrednio przy podłożu.

Cechy szczególne i ciekawostki

W handlu można natknąć się na dwie różne Iridopelma: sp. „Recife” oraz Hirsutum. Według hodowców sp. „Recife” jest jaśniej ubarwiona, a podłużne, podwójne kreski na Patella są mniej wyraźne, jak i obręcze między poszczególnymi segmentami odnóży nie są tak kontrastowe. Według hodowców młode obu Iridopelma również różnią się od siebie wyglądem. Do czasu, aż taksonomiści potwierdzą lub zaprzeczą istnieniu dwóch różnych gatunków, nie należy łączyć w pary przedstawicieli sp. „Recife” i hirsutum. Należy również zachować nazwę taką, pod jaką nabyliśmy osobniki w celu uniknięcia zamieszania w nazewnictwie.
Iridopelma hirsutum jest ptasznikiem, który nierzadko prezentuje postawę obronną. Jednak w razie zagrożenia znacznie częściej ucieka do gniazda niż kąsa. Należy uważać podczas operacji w terrarium, ponieważ ptasznik ten jest niebywale szybki i może uciec. Cechą szczególną tego gatunku są dwie pary haków u dojrzałych samców (na pierwszej i drugiej parze odnóży).

Terrarium

Podstawa terrarium powinna mieć 20 na 20 cm. Istotniejsza jest wysokość, bo ptaszniki z gatunku Iridopelma hirsutum budują swoje oprzędy z pajęczyny przeważnie w orientacji pionowej i rzadko schodzą na ziemię. Ważnym elementem wystroju terrarium dla ptasznika nadrzewnego są wszelkiego rodzaju kawałki kory, gałęzie i korzenie, na których Iridopelma oprze swoje gniazdo i po których będzie się poruszała oraz polowała. W naturze gatunek ten jest znajdywany często w przestrzeni pod korą odstającą od powierzchni drzew. Zbiornik można udekorować roślinnością, ponieważ ptaszniki te nie są zbyt masywne i nie przekopują podłoża.

Temperatura i wilgotność

Iridopelma hirsutum zamieszkuje nizinne lasy deszczowe nad Atlantykiem. Przybrzeżna lokalizacja oraz szerokość geograficzna rozpościerająca się między 15 a 10°Cem na półkuli południowej sprawiają, że przybrzeżne lasy są pod ciągłym wpływem ciepłych pasatów. Ponadto niż baryczny doprowadza do powstawania codziennych deszczów zenitalnych. Te wzajemne zależności klimatyczne sprawiają, że lasy równikowe, w których występuje Iridopelma hirsutum, są środowiskiem o wysokiej temperaturze oraz bardzo dużej wilgotności. W terrarium nie sposób odtworzyć cyklicznych zjawisk klimatycznych ze strefy równikowej, jednak codzienne zraszanie terrarium byłoby wskazane dla tego ptasznika.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się czego używać do ogrzewania i oświetlania w terrarium – przeczytaj ten artykuł: Ogrzewanie i Oświetlenie.

Żywienie

Jeżeli chcesz dowiedzieć się czym karmić ptasznika przeczytaj artykuł: Żywienie.

Dymorfizm płciowy

Niedojrzałe samce i samice nie różnią się od siebie kolorystyką. Dojrzały samiec posiada czerwony pas na odwłoku, natomiast u samicy jest on bardziej rudawy, mniej jaskrawy. Samiec posiada chudsze i dłuższe kończyny, przez co jego odnóża sprawiają wrażenie silniej owłosionych niż u samicy. Cechą charakterystyczną samców Iridopelma hirsutum są podwójne haki służące podtrzymywaniu samicy. Mieszczą się one na pierwszej i drugiej parze odnóży. Na nogogłaszczkach znajdują się bulbusy. Rozpoznanie płci może nastąpić na podstawie analizy szczeliny płciowej, bądź wylinki ptasznika.

Rozmnażanie

Samice nie przejawiają agresji w stosunku do samców, mimo że są one znacznie mniejsze. Po udanym dopuszczeniu należy oddzielić samca od samicy, która staje się po kopulacji agresywna. Kokon jest składany po okresie od 2 do 5 miesięcy. Jajek w kokonie jest od 40 do przeszło 200 sztuk, w zależności od wielkości i kondycji samicy. Nimfy wylęgają się po około 4 tygodnia – po kolejnych 4 tygodniach stają się samodzielnymi ptasznikami.