Najstarszy samiec pająka na świecie? 15-letni samiec Homoeomma sp.

Najstarszy samiec pająka na świecie? 15-letni samiec Homoeomma sp.
Michael R. Jope

Listopad 2010, BTS 26 (1)

Homoeomma sp. blue jest gatunkiem ptasznika z Peru. Jest to ptasznik średniej wielkości, dorastający do około 12,5 cm rozstawu odnóży, a obie płcie są podobnej wielkości i mają podobną kolorystykę.

Jest to jeden z wolniej rosnących i łagodniejszych gatunków. Mimo że był hodowany przez hobbystów, to przez co najmniej 15 lat jest nieopisanym gatunkiem. Często jest on mylony z większym Euathlus sp. blue (ang. Chilean Pichidangui blue-femur) ze względu na podobne ubarwienie, dlatego też Homoeomma sp. są często sprzedawane jako ptaszniki z rodzaju Euathlus sp.

Specyfikacja okazów

Mój samiec został kupiony od doktora Bustard z Airlie Brae (Perthshire), uzyskałem pajączki w małej partii dnia 13 lipca 1995 r. jako „Pamphobeteus sp. 2″, które później zostały zidentyfikowane jako Homoeomma sp. blue. Wszystkie okazy były karmione w tym samym czasie i były przechowywane w tej samej temperaturze, jednak opisywany samiec rósł znacznie wolniej. Jego brat dojrzał 31 stycznia 1999 roku. Zakładając, że przez zakupem miały miesiąc, to aby osiągnąć dojrzałość potrzeba mu było 3 lat i 5,5 miesiąca, czyli to mniej niż jedna czwarta czasu jaką potrzebował jego brat.

Samica, aby dojrzeć potrzebowała 4 lat i 6 miesięcy, a być może co ważniejsze, nie mogła stwardnieć po wylince i padła kilka dni później. Wolniej rozwijający się samiec był hodowany w szklanym słoiku o średnicy 9 cm i wysokości 13 cm przez 10 lat, dopóki pojemnik nie stał się zbyt mały, później został przeniesiony do większego pojemnika.

15-letni samiec Homoeomma sp., dwa tygodnie po osiągnięciu dorosłości. Dla porównanie: zakrętka w prawym dolnym rogu mierzy 43 mm.

W wieku 11 lat wyliniał i uzyskał swoje niebieskie zabarwienie – wcześniej miał czarny kolor. Później jego tempo wzrostu przyśpieszyło, a dojrzewając w dniu 7 stycznia 2010 roku, osiągnął wiek 15 lat i 2 miesięcy (prawdopodobnie miał 3 tygodnie w momencie zakupu). Jak długo przeżyje jako dorosły samiec – okaże się. W momencie pisania (23 lipca 2010), widać już oznaki starzenia się, więc możliwe, że pozostało mu tylko kilka tygodni.

Baerg (1958) zauważył, ze samcom z rodzaju Aphonopelma hentzi (poprzednio Dugesiella, ang. Texas brown tarantula) zajęło 10, 11 i 13 lat, aby dojrzeć. Samiec Brachypelma smithi zakupiony przez Marka Pennella, o rozpiętości odnóży 12 cm, dojrzał 7 lat później. Zakładając, że pająk miał 5 lat przed nabyciem go przez Mark’a, to żył on ponad 13 lat.

Dorosła samica Homoeomma sp. blue (ang. Peruvian metallic blue tarantula)

Notatki z hodowli

Niezwykle długi okres dojrzewania samca zapewne nie jest spowodowany monodietą, ponieważ był karmiony taką samą ilością różnorodnej karmówki, jednak jadł tylko raz na 8 miesięcy.

Na żywą karmówkę składały się świerszcze (Gryllus bimaculatus, G. assimilis i Acheta domesticus), mole woskowe (Galleria mellonela), larwy mącznika młynarka oraz muchy (Caliphora spp.). Zazwyczaj przenoszę pająki w miarę ich rozwoju i nie miałem żadnego innego osobnika, który by wykazywał tak powolne tempo wzrostu. Samiec dojrzał i osiągnął normalną wielkość, więc wielkość pojemnika jako czynnik wpływający na rozwój wydaje się też mało prawdopodobne.

Możliwość przetrwania w środowisku naturalnym?

Nasuwa się pytanie, czy są starsze samce pająków w naturalnym środowisku? Osobiście uważam, że ze względu na drapieżniki oraz konkurencję jest to mało prawdopodobne, a wolne tempo wzrostu można uznać za pewną wadę lub nawet upośledzenie. W bogatych siedliskach drapieżników, jak lasy deszczowe, jest mało prawdopodobne, aby taki samiec mógł przetrwać wystarczająco długo by przerosnąć większość małych drapieżników takich jak inne pająki, skorpiony, osy, mrówki, pluskwiaki itp. Niemal na pewno zostanie zjedzony…

W środowisku takim jak sawanny, gdzie drapieżników jest mniej, samiec może przetrwać dłużej, lecz nadal miałby konkurencję w postaci swojego rodzeństwa, które szybciej dorasta. W „walce” o nory prawdopodobnie doszłoby do kanibalizmu. Powolne tempo wzrostu jako zaleta może sprawdzić się tylko w terenach półpustynnych lub na obszarach o długiej porze suchej, gdzie pająk jest w stanie przetrwać bez pokarmu dłużej niż jego rywale.

Przyczyny i różnice wzrostu u innych pająków

Jak widać na tabeli, samce ptaszników wykazują duże zróżnicowanie w tempie wzrostu w obrębie gatunku i w poszczególnych przychówkach. Zaletą jest to, że niektóre wolniej rosnące osobniki z kokonu mogą przetrwać trudne warunki lepiej od innych, potrzebując mniej pokarmu. Różny czas dojrzewania samców pozwala także uniknąć chowu wsobnego. Za pewną regułę przyjęto, że samce dojrzewają szybciej od samic, zmniejszając tym samym prawdopodobieństwo łączenia rodzeństwa, lecz różne tempo wzrostu wynika zarówno z genetyki, jak i z takich zewnętrznych czynników jak temperatura i częstotliwość karmienia.

Szybkość dojrzewania samców może ulec przyspieszeniu w warunkach hodowlanych – przy wyższych temperaturach i częstym karmieniu, jednak opisywany samiec Homoeomma sp. był traktowany tak samo jak rodzeństwo. Różnica tempa wzrostu jest nadal nietypowa, w porównaniu z rodzeństwem, przykładowo w tabeli 1: Eurypelma aymara (ang. Peruvian orange stripe): od 1.18 do 2.43 lat, Poecilotheria regalis (ang. Indian ornamental): od 0.72 do 2.12 lat i Pterinochilus chordatus (ang. Kenyan baboon): od 0.73 do 2.38 lat.

Wnioski

Skontaktowałem się z wieloma arachnologami, w tym z Andrew Smithem, w sprawie danych odnośnie szybkości wzrostu i długości życia samców, i żaden z nich nie słyszał wcześniej o starszym samcu ptasznika. Możliwe jest jednak, że samiec z gatunku Aphonopelma hentzi (ang. Texas Brown tarantula) z podobnym tempem wzrostu może przekroczyć wynik opisywanego samca, lecz do momentu udokumentowania tego Homoeomma sp. może być uznany za najstarszego samca pająka na świecie. Jeśli chodzi o samce innych pajęczaków trudno powiedzieć jaki gatunek ma na koncie najstarszego samca, lecz możliwe że osobnikom z rodzaju Hadogenes osiągniecie dorosłości zajmuje 15 lat – czas pokaże czy to prawda.

Bibliografia:

Baerg, W. J. 1958. The tarantula. Lawrence, University of Kansas Press.
Baxter, R. N. 1993. Keeping and breeding tarantulas. Ilford, Chudleigh Publishing.
Gurley, R. 1995. A color guide to tarantulas of the world II. Ada, Russ Gurley & Living Art.
Hancock, K. and J. Hancock 1992. Tarantulas: keeping and breeding arachnids in captivity. Taunton, R & A Publishing Limited.
Portman, S. 2000. Breeding Brachypelma smithi. Journal of the British Tarantula Society, 15 (4): 135–138.
Ross, L. K. 2001. Captive care and maintenance of arboreal baboon spiders (Stromatopelma and Heteroscodra). Journal of the British Tarantula Society, 16 (3): 95–102.