Ptaszniki – podstawowe informacje

Ostatnio obserwuję coraz większe zainteresowanie ptasznikami, niestety nie idzie wraz z nim w parze szerzenie wiedzy na temat ich hodowli, przez co wiele jest trzymanych w nieodpowiednich warunkach. Część z nich zapewne nie żyje długo ani szczęśliwie. Dlatego też chcę w tym dziale opisać w jaki sposób je hodować.

Chciałbym zaznaczyć, iż pomimo że większość osób po prostu 'trzyma’ jednego lub kilka pająków, nie zamierzając ich hodować (czyli w moim rozumieniu doprowadzać do rozmnożenia), dla uproszczenia oba te sposoby opieki nad nimi nazywam w tym dziale tak samo – hodowlą. Informacje o rozmnażaniu będą w rozdziale Rozmnażanie.

Bardzo częstym błędem jaki popełniają osoby kupujące zwierzęta jest kupowanie na zasadzie impulsu, bez rozważenia czy są w stanie zapewnić zwierzęciu odpowiednie warunki, czy nawet rozważenia jak wpłynie na ich życie jego posiadanie. Rezultat to tysiące zwierząt, poczynając od psów i kotów, poprzez inne zwierzęta, w tym ptaszniki, wiodących nieszczęśliwe życie lub ginących z powodu złej opieki czy wręcz jej braku!

Zanim kupisz pająka, a nawet zdecydujesz się na jego kupno, powinieneś zdobyć na jego temat tak dużo wiedzy jak to tylko jest możliwe. Zdobądź i przestudiuj książki na temat ptaszników. Zapoznaj się z zawartością dobrych stron w Internecie. Jeśli to możliwe, nawiąż kontakt z innym, bardziej doświadczonym hodowcą. Postaraj się z nim spotkać w celu uzyskania pewnych informacji, lecz nie marnuj jego czasu, przed spotkaniem poczytaj trochę i nie pytaj o podstawowe sprawy, o których jest napisane niemal wszędzie.

Jeśli zapewnisz pająkom odpowiednie warunki i troskliwą opiekę, będziesz je mieć przez wiele lat, nawet 25! (Długość życia zależna jest przede wszystkim od gatunku i płci, lecz to od warunków hodowlanych, a tym samym od hodowcy, zależy czy długość ta nie będzie drastycznie skrócona!)

Ptasznik czy tarantula?

Najczęściej spotykanym polskim określeniem pająków z rodziny Theraphosidae jest nazwa 'ptasznik’. Można jednak się spotkać także z nazwą 'tarantula’. Ta druga nazwa jest także poprawna i używana głównie w krajach anglojęzycznych, jednak warto wiedzieć że tak naprawdę odnosi się nie tylko do ptaszników.

Nazwa 'tarantula’ wywodzi się od miasta Taranto leżącego w północnych Włoszech. W XV wieku w tamtych okolicach występowała dziwna choroba (Tarantism), która według wierzeń była śmiertelna a spowodowana ukąszeniem dużych pająków. Najprawdopodobniej chodzi o pająki należące do rodziny Lycosidae, możliwe że Lycosa tarantula (Linnaeus, 1758), lecz to nie jest potwierdzone. Jedynym sposobem na ozdrowienie z tej choroby był taniec Tarantella. Taniec ten polegał na szybkim wirowaniu dookoła swojej osi i w ten sposób wprowadzaniu się w trans. Istnieją podejrzenia, iż była to jedynie 'przykrywka’ aby móc szaleńczo tańczyć, co w Średniowieczu spotykało się z dezaprobatą ze strony władz kościelnych, przez co było zakazane… [Więc i pająki były sprzymierzeńcami w walce z tą instytucją ;)]
W czasach gdy odkrywano nowe lądy a na nich wielkie pająki, ludzie skojarzyli je z tymi wydarzeniami i nazwali tarantulami.

Nazwa 'tarantula’ (pisana z małej litery, normalną czcionką) jest oficjalnym określeniem zarezerwowanym dla pająków z rodziny Theraphosidae przez Komitet Nazw Potocznych Pajęczaków przy Amerykańskim Stowarzyszeniu Arachnologicznym (American Arachnological Society’s Committee on Common Names of Arachnids), oficjalnym tylko w Ameryce Północnej, w dodatku dopiero od roku 1995.

Nazwa ’Tarantula’ (pisana z dużej litery, kursywą) to nazwa pewnego rodzaju biczowców należących do rzędu Amblypygi.

Nazwę 'ptasznik’ przyjęto z powodu sensacji jaką wzbudził w owych czasach pająk zjadający ptaka.
Pierwszą adnotacją o takim zachowaniu był rysunek dużego, włochatego pająka zjadającego kolibra. Rycina ta została zamieszczona przez Marię Sibill Merian w 1705 roku w jej książce dotyczącej owadów Surinamu.

Pająk ten dostał nazwę rodzajową Aranea avicularia przez Karla Linne w 1758 roku (obecnie Avicularia avicularia). Nazwa ta odnosi się do nazwy 'ptasznik’ bowiem Avis znaczy 'ptak’ a cularia znaczy 'jedzący’.

Brytyjscy biolodzy przyjęli nazwę ptaszniki po tym jak jeden z nich, Henry Walter Bates, opublikował w roku 1866 książkę „A Naturalist on the Rivers Amazon”, gdzie opisał i zamieścił rysunek pająka jedzącego wróbla.

W naturze ptaki nie stanowią częstej zdobyczy, raczej zdarzają się sporadycznie. Z tego powodu nazwa 'ptasznik’, podobnie jak 'tarantula’ także nie jest całkowicie trafna.

Oba te określenia są szeroko rozpowszechnione i poprawne, istnieje także wiele nazw lokalnych, takich jak 'kocio-nogie pająki’, 'małpie pająki’, 'szczekające pająki’, 'pająki kraby’, 'końskie pająki’, 'wielkie owłosione pająki’, 'pająki tygrysie’ itd.

Nazwy lokalne są charakterystyczne dla danego języka, kraju lub tylko regionu. Poniżej przedstawiam oryginalne nazwy w różnych językach (w różnych krajach) :

To w jaki sposób będziesz nazywać te pająki, zależy tylko od Ciebie, jednak zawsze się upewnij czy twój rozmówca ma na myśli te same zwierzęta.

Przynależność gatunkową danego pająka można określać w dwojaki sposób :

• używając nazw potocznych
• przy użyciu nazw łacińskich (naukowych)  Mam nadzieję, że choć trochę wyjaśnię zasady nazewnictwa, szczególnie łacińskiego, które odnoszą się nie tylko do ptaszników, ale do jednoznacznego określenia gatunków wszystkich żyjących organizmów.

Nazewnictwo potoczne i naukowe opisane zostały w osobnym artykule.

Ile jest ptaszników?

Z powodu nieustannych zmian w systematyce ptaszników trudno powiedzieć ile gatunków ptaszników jest obecnie znanych. Przyczyn tej sytuacji jest co najmniej kilka. Ciągle są odkrywane oraz opisywane nowe gatunki zwierząt, niestety tereny na których występują są w zastraszającym tempie niszczone, przez co wiele gatunków nigdy nie poznamy… Kilku taksonomów pracuje nad uporządkowaniem i weryfikacją wcześniej opisanych, a co za tym idzie pewne gatunki przypisywanie są jako synonimy innych, bądź też wyciągane do pozycji odrębnego gatunku. Istotną sprawą jest że wiele gatunków zostało błędnie opisanych, często przez ludzi przypadkowych, nie posiadających nawet biologicznego wykształcenia. Wiele z tych gatunków zostało opisanych niezależnie od siebie pod odrębnymi nazwami. Uporządkowanie tego 'bałaganu’ jeszcze trochę potrwa, tym bardziej ze mało badaczy zajmuje się tą sprawą a dodatkowo nie wszyscy się ze sobą zgadzają…

Pod koniec lipca 2002 roku ilość gatunków oficjalnie uznanych za istniejące wynosiła 873, z czego 15 to podgatunki. Obliczyłem to na podstawie zestawień taksonomicznych, jednak właśnie z powodu tych badań liczba ta zmienia się z każdą nową publikacją. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę, iż niektóre gatunki mają w swoim obrębie różne odmiany, które nie są uznane za odrębny podgatunek. Sytuacja taka ma miejsce chociażby w przypadku Grammostola rosea (przynajmniej dwie odmiany barwne) czy Pterinochilus murinus (ponad pięć odmian).

Słownik pojęć

Najważniejsze terminy, które warto znać aby wiedzieć o czym jest mowa na łamach serwisu…

Opracowanie Paweł W.

Liczba wyświetleń: 84